|
|
Cmentarze z czasów I wojny światowej w Puszczy Kurpiowskiej. Kierzek i Zawady.
Małgorzata Karczewska, Maciej Karczewski, Jacek Czaplicki. Ośrodek Badań Europy Środkowo-Wschodniej. Gmina Kadzidło, Biblioteczka Kurpiowska, nr 47.
Ważna książka. Historia wielka składa się z tych mniejszych. Znakomici Autorzy. Widziałem ich pracę. Skupieni i wrażliwi. Z ogromnym szacunkiem wobec żołnierskich szczątków. A przy okazji niezwykła lekcja wspólnotowej troski i wspólnotowej pracy. Wolontariusze z Zawad, Kierzka, Gleby, Kadzidła, uczniowie, strażacy-ochotnicy, nauczyciele. Precyzyjna robota. Milimetrowe warstwy zdejmowane bez pośpiechu, jedna po drugiej, wedle niepodważalnego scenariusza. Kolejne przedmioty podejmowane z grzebalnych jam: pociski, lotki szrapnelowe, sukno mundurowe, skórzane buty, gwoździe skoblowe, guziki mundurowe. Ludzkie szczątki, zagubione w pomroce dziejów, wojennej pożodze: czaszki, kości piszczelowe, kręgi kręgosłupa. Tyle zostaje po każdym z nas. Tyle pozostaje po każdej wojnie, tej sprzed ponad stu lat, zwanej Wielką, z tych późniejszych, z tych ostatnich, i tych teraźniejszych. Polacy, Niemcy, Ukraińcy, Rosjanie, Białorusini. Katolicy, prawosławni, ewangelicy. Nie ma to większego znaczenia. Wojna nie ma nic z człowieka. To jednak śmierć i spustoszenie.
Uczestnicy prac archeologicznych doskonale wiedzieli, gdzie są, aż trudno uwierzyć w tamtą ciszę, skupienie, szacunek. To jeszcze jedna zasługa Małgorzaty i Macieja Karczewskich praz Jacka Czaplickiego, potrafiących nadać tej żmudnej pracy walor etyczny. Na koniec powstała książka. Jeszcze jedna poszerzająca naszą wiedzę o historii lokalnej. Zagęszcza się powoli mapa Kurpiowszczyzny. Być może to najistotniejsze dokonania naszej kruchej obecności.
Pamiętajmy o żołnierzach, którzy nigdy nie wrócili do swoich domów, ojców, matek, bliskich. Może taka pamięć odmieni świat, przywróci pokój, ustrzeże przed kolejnymi szaleństwami narcystycznych polityków.
Drodzy Autorzy, dziękuję za Państwa obecność, za pomysł badawczy, za książkę, której wydanie mogliśmy wspomóc. Pozostajemy wdzięczni. Wdzięczni bezgranicznie.
Z nadzieją bezgraniczną
Dariusz Łukaszewski
|
|
Biuletyn Informacji Publicznej
|
|
