Kadzidło to duża wieś gminna, licząca około 4,1 tysiąca mieszkańców, leżąca w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim w centralnej części Równiny Kurpiowskiej. Nazwa wsi wiąże się z bardzo rozpowszechnionym niegdyś na Kurpiach wydobywaniem z ziemi i obróbką bursztynu, którego drobne kawałki mieszane z jałowcem używane były jako kadzidło w kościołach oraz do "okadzania" ludzi chorych. Bryłki bursztynu noszone przy sobie miały zapobiegać chorobom i zapewniać powodzenie w życiu.

Wieś powstała w I połowie XVIII wieku dzięki staraniom starosty ostrołęckiego Jana Małachowskiego. Był to okres walk starosty przeciwko nadużyciom jezuitów z Myszyńca. Jako przeciwwagę ich działań Małachowski ufundował w Kadzidle drewniany kościół. Drugi kościół wybudował syn Jana - Antoni Małachowski w 1783 roku. Obecnie znajduje się on we wsi Dąbrówka.

W Kadzidle wznosi się neobarokowy kościół, którego budowę rozpoczęto w 1881 roku. Jego murowana potężna bryła osadzona na planie krzyża łacińskiego, z dobudowanymi do nawy głównej niższymi nawami bocznymi, góruje nad Kadzidłem. Wieże uszkodzone w czasie działań wojennych w 1915 roku, odbudowano niższe, aby odciążyć pękniętą ścianę frontową. Przeniesiono wówczas figurę Matki Boskiej z wnęki w fasadzie na postument przy kościelnym ogrodzeniu. Posąg znany jest jako figura Matki Boskiej "pod parasolem". W przebudowanych wieżach nie można było zawiesić dzwonów, dlatego przy kościele, obok grobu budowniczego kościoła ks. Rejchla, zbudowano drewnianą prowizoryczną dzwonnicę. Gdy ta okazała się niewystarczająca, podjęto decyzję o budowie dzwonnicy na cmentarzu. W 1951 roku, z inicjatywy ks. Mieczysława Mieszki na kadzidlańskim cmentarzu stanęła dzwonnica, w której w 1961 roku spoczęło ciało duchownego-fundatora - ks. Mieszki. Wieża dzwonnicza została osadzona na murowanej kaplicy, w której zawieszono 3 dzwony. Na zboczu wzgórza, po prawej stronie głównego wejścia na cmentarz znajduje się Grota Matki Boskiej, wybudowana przez ks. M. Mieszkę. Przed Grotą, obecny proboszcz ks. Marian Niemyjski, wybudował drogę różańcową i posadził Dąb Papieski.

Najcenniejszym zabytkiem kadzidlańskiej świątyni jest XVII-wieczny ołtarz główny. To barokowe dzieło snycerskie pochodzi z bazyliki pw. św. Anny w Kodniu koło Białej Podlaskiej. Pierwotnie w centralnym miejscu pozłacanego ołtarza znajdował się obraz przedstawiający św. Annę, patronkę kodeńskiego kościoła. Dziś jest tu wizerunek Matki Boskiej z Dzieciątkiem w złotych szatach. Na zasuwie ołtarza umieszczono obraz ukazujący św. Marię w scenie apokaliptycznej. Ponad wizerunkiem Matki Boskiej znajduje się owalny obraz Świętej Trójcy. Na uwagę zasługują rzeźbione postacie świętych: Kazimierza Mikołaja biskupa, Stanisława i Wojciecha. Ołtarze zdobią posrebrzane anioły, którym w piersiach umieszczono relikwie niezidentyfikowanych świętych. U podstawy ołtarza stoi XIX-wieczne tabernakulum. Organy do kadzidlańskiego kościoła wykonał kurpiowski rzeźbiarz Andrzej Kaczyński. Freski wewnątrz kościoła namalowali w latach 1907-1908 Aleksander Dowmont i Emil Lindemann, uczniowie Jana Matejki i Wojciecha Gersona. Wyposażenie kościoła jest częściowo renesansowe (główny ołtarz z II połowy XVII wieku przeniesiony został z bazyliki kodeńskiej). Po obu stronach wejścia znajdują się dwie kropielnice z muszli morskich, wyłowione z Morza Adriatyckiego, będące darem hr. Ludwika Krasińskiego. W 2005 roku przy kościele od strony ul. Sportowej stanął pomnik papieża Jana Pawła II. Natomiast przy rozwidleniu ulic Sportowej i Kurpiowskiej znajduje się podświetlony nocą biały krzyż.

Po wybudowaniu obecnej świątyni, poprzedni, drewniany kościół przeniesiono do Dąbrówki nad Szkwą. Na jego miejscu w latach 1887-1889 zbudowano murowaną plebanię przypominającą dwór szlachecki. Staraniem proboszcza Mariana Niemyjskiego plebania została powiększona o drugą kondygnację i otoczona pięknym ogrodem. Obok plebanii, na miejscu dawnej organistówki, od 2003 roku stoi pomnik z kamieni młyńskich, zwieńczony wojskowym wizerunkiem orła, poświęcony papieżowi Janowi Pawłowi II i kardynałowi Stefanowi Wyszyńskiemu. W pobliżu stoi kapliczka słupowa z figurą Chrystusa Frasobliwego.

Za plebanią znajduje się cmentarz, którego początki wiążą się z powstaniem parafii i budową kościoła w 1740 roku, wokół którego grzebano zmarłych. Jednak już w 1775 roku został wytyczony obecny cmentarz na pagórkach wydmowych naprzeciwko świątyni. W celu przechowania ciał przed pogrzebem, zbudowano drewnianą kaplicę pw. św. Onufrego. Obecna kaplica pochodzi z końca XIX w. i do niedawna sporadycznie pełniła funkcję kostnicy. Wśród nagrobków przeważają lastrykowe, a popularność zdobywają marmurowe. Zachowało się wiele krzyży kutych przez miejscowych kowali. Starsze nagrobki są ziemnymi mogiłami zwieńczonymi drewnianymi krzyżami. Dominantą wzgórza cmentarnego, a zarazem znakomitym punktem widokowym, jest kaplica-mauzoleum pw. św. Józefa, wzniesiona ku czci zmarłych, poległych i zamordowanych.

Warto wspomnieć o betonowym monumencie zwieńczonym krzyżem, wznoszącym się na wydmie przy wjeździe do dzielnicy "Szwed". To kolejny obiekt zbudowany z inicjatywy ks. M. Mieszki. Powstał w 1958 roku dla upamiętnienia 250-lecia zwycięskich walk Kurpiów ze Szwedami w okresie III wojny północnej. Ks. M. Mieszko może poszczycić się także budową Kaplicy Ostrobramskiej, nazywanej też Kaplicą Dylewską lub pomnikiem 1000-lecia chrztu Polski. Kaplicę wzniesiono w 1957 roku, przy wjeździe do centrum Kadzidła od strony Ostrołęki, na skraju wydmy w pobliżu dworca autobusowego. Kształt bryły kaplicy i jej patronka - Matka Boska Ostrobramska - nawiązuje do słynnego sanktuarium w Ostrej Bramie w Wilnie. W środku znajduje się kopia obrazu wileńskiego wizerunku Matki Boskiej Ostrobramskiej, namalowana przez Łucję Bałzukiewicz, wileńsko-lubelską artystkę, uczennicę Olgi Boznańskiej. Wnętrze kryją portrety Adama Mickiewicza i Tadeusza Kościuszki, kurpiowskie wycinanki, godło Polski i daty 966-1966, symbolizujące 1000-lecie chrztu Polski. Ks. M. Mieszko odegrał ważną rolę w propagowaniu regionalnej kultury.

W 1887 roku w Kadzidle została założona staraniem Krasińskich fabryczka guzików wyrabianych z rogu, kości i masy perłowej. Dodatkowy dochód, poza rolnictwem, przynosiło także mieszkańcom Kurpiowszczyzny, rozwinięte już wówczas na duży skalę, rękodzielnictwo tkackie.

W pierwszych trzech dniach września 1939 roku toczyły się pod Kadzidłem walki z nacierającymi wojskami niemieckimi. W okresie okupacji działały w okolicach jednostki partyzanckie AK, a od 1944 roku także zwiadowcze oddziały radzieckie. Okupant niszczył wszystko co wiązało lud miejscowy z jego rodzimą kulturą. Kurpiowskie stroje znikły prawie zupełnie, po wsiach ukrywano nawet co piękniejsze wycinanki.

Kadzidło jest, obok Myszyńca, najbardziej znanym ośrodkiem regionalnej sztuki kurpiowskiej, zachowanej w tradycjach, zdobnictwie, wycinankarstwie, strojach i innych formach twórczości ludowej. Malowniczy opis Kadzidła można znaleźć w "Głosie Ludu" z 1949 roku, w artykule napisanym z okazji zorganizowanego konkursu sztuki ludowej. Kadzidło od czasów wielkiego propagatora kultury kurpiowskiej ks. Mieszki bardzo się zmieniło. Gwałtowny rozwój cywilizacji nie ominął również tej wsi. To już nie jest typowa wieś kurpiowska opisywana przez badaczy kurpiowszczyzny A. Chętnika czy ks. W. Skierkowskiego.

Największy rozwój Kadzidła przypada na lata 60. Wybudowano wówczas m.in. szkołę "Tysiąclatkę", Spółdzielnię Rękodzieła Ludowego i Artystycznego "Kurpianka" zrzeszającą twórców ludowych i chałupników. Dalszy rozwój wsi nastąpił po reformie terenowych władz administracyjnych, kiedy to Kadzidło uzyskało status gminy. W tym czasie powstało wiele placówek handlowych, zbudowano dom handlowy GS, oświetlono ulice i wybudowano wodociąg. W 1976 roku powstało Wieczorowe Technikum Rolnicze dla Pracujących, Zasadnicza Szkoła Rolnicza, Zaoczne Liceum Zawodowe, oddano też do użytku stadion. Rok później powołano Gminny Ośrodek Kultury. W latach 70. administratorem parafii Kadzidło był ks. Jan Urban, dzięki któremu młodzież przygotowała i wystawiła "Szopkę Kurpiowską" oraz "Wesele Kurpiowskie", które to zostało nagrane na video. Ksiądz założył przy kościele Kaplicę Regionalną, w której gromadzono pamiątki po przodkach. W 1979 roku w domu Stanisławy i Tadeusza Konopków w Kadzidle otwarto Izbę Kurpiowską, gdzie zobaczyć można wnętrze kurpiowskiej chałupy oraz XIX-wieczny "spichlerz". Funkcjonowanie Izby Kurpiowskiej w Kadzidle odbiło się szerokim echem w prasie, radiu i telewizji, co zachęciło turystów do zwiedzania Kurpiowszczyzny. Znaczne zainteresowanie tym obiektem stworzyło konieczność rozbudowy "Izby" co w efekcie doprowadziło do zbudowania placówki typu skansenowskiego - Zagrody Kurpiowskiej. "Zagroda" funkcjonuje od wiosny 1991 roku. W skład tej placówki wchodzą chałupa szerokofrontowa, spichlerz, stodoła z wozownią i drwalnią. Budynki wyposażone są w eksponaty, które prezentują życie codzienne mieszkańców dawnej Puszczy.

W ostatnich latach Kadzidło bardzo się rozbudowało. Miejscowość leży w regionie rolniczym, mimo to większość ludności żyje z pracy poza rolnictwem, znajdując zatrudnienie w instytucjach administracyjnych, zakładach usługowych, przemyśle i rzemiośle. Funkcjonuje tutaj: Ośrodek Zdrowia, Zespół Szkół Powiatowych, Szkoła Podstawowa, Publiczne Gimnazjum im. gen. Aleksandra Krzyżanowskiego "Wilka", Przedszkole Samorządowe oraz Gminna Biblioteka Publiczna im. Wojciecha Woźniaka, która jest miejscem wystaw, promocji książek, albumów, koncertów, spotkań autorskich.

W lutym 2009 roku, Radni, na wniosek wójta Dariusza Łukaszewskiego, zmienili, uchwałą Rady Gminy, nazwę Gminnego Ośrodka Kultury Sportu i Rekreacji. Powstała nowa placówka, Centrum Kultury Kurpiowskiej, której nadal Patronuje Ksiądz Mieczysław Mieszko. Nowa nazwa niesie za sobą nowe zadania, spośród których wymienić należy dokumentowanie dorobku kultury kurpiowskiej. Powstała nowa strona internetowa www.centrumkurpiowskie.pl, która prezentuje kurpiowskich artystów, ich prace i dorobek artystyczny. W sali CKK powstaje wzorcownia, w której będzie można oglądać dzieła kurpiowskich artystów. Kupić je można w Galerii Kurpiowskiej, mieszczącej się w budynku dworca autobusowego stylizowanego na kurpiowska chatę. Kurpiowską kulturę kultywuje także Czesława Gałązka w domowej galerii przy ulicy Kurpiowskiej w Kadzidle. Można tu zobaczyć i kupić kwiaty bibułowe, serwetki, obrusy, kierce i inne prace wykonane przez Panią Czesławę. Przy CKK działa słynny w regionie zespół ludowy "Kurpianka-Cepelia", założony w 1947 roku, prezentujący pieśni, tańce, zabawy, obrzędy i gwarę. Częścią zespołu jest grająca autentyczną muzykę regionu kapela kurpiowska, której przewodzi Paweł Łaszczych. Natomiast muzykę rockowo-bluesową, inspirowaną starymi pieśniami kurpiowskimi ze zbioru ks. Władysława Skierkowskiego, tworzy zespół "Coorp". W sąsiedztwie CKK działa Spółdzielnia Rękodzieła Ludowego i Artystycznego "Kurpianka". Jest to jedna z ostatnich w regionie klasycznych manufaktur z krosnami, na których powstają tradycyjne obrusy, serwety, maty i chodniki. We wsi jest drużyna piłkarska Kurpik Kadzidło założona w 1992 roku, rozgrywająca mecze w klasie A, na Stadionie Gminnym przy ulicy Sportowej. Na terenie Kadzidła działa też Bank Spółdzielczy, ekspozytura PKO SA i BP, komisariat Policji i urząd pocztowy. Kadzidlańską ulicę Kościuszki zdobią rzeźby, wykonane ze ściętych pni przydrożnych drzew. Autorami są kurpiowscy twórcy: Józef Bacławski, Stanisław Bacławski, Kazimierz Nurczyk i Andrzej Staśkiewicz.